TÜBİTAK Bilim İnsanı Destek Programları Başkanlığı (BİDEB) tarafından 2022’de TEKNOFEEST kapsamında düzenlenen Lise Öğrencileri Kutup Araştırma Projeleri Yarışması’nda 3 kız öğrenci “Kutup Okyanuslarındaki Biyoplastik Kirliliğini Önlemek İçin Yerli ve Milli Biyoplastik Materyal Üretimi Projesi” ile birinci oldu.

Meşe palamudundan biyoplastik

Lise öğrencileri, meşe ağacı palamudunu kullanarak biyoplastik film sentezledi. Bu projeleriyle hem doğada 45 günde çözünebilen hem de plastiklerden 20 kat dayanıklı bir malzeme elde etti. Şampiyon kızlar, Giresun’daki TEKNOFEST etkinliklerinde projelerini inceleyen Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank’ın önerisi üzerine 7. Ulusal Antarktika Bilim Seferi’ne katılma fırsatı yakaladı.

Öğrenciler, bilim insanlarıyla buluştu

Cumhurbaşkanlığı himayesinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı uhdesinde, TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü (KARE) koordinasyonundaki Bilim Seferi'ne katılan lise öğrencileri, Beyaz Kıta’da 3 günlük saha çalışması yaptı. Collins Buzulu ve Ardley Adası'nı ziyaret eden öğrenciler, King George Adası'nda bulunan Şili'ye ait Escudero Üssü’ndeki bilim insanları ile bir araya gelerek iklim değişikliği konusunda sorular yöneltti. Öğrenciler, Antarktika’da kutup canlılarını ve buzullardaki erimeleri gözlemleme fırsatı da buldu.

Ekip sözcüsü Zeynep İpek Yılmaz, meşe ağacı palamudundan biyoplastik geliştirme projeleriyle ilgili olarak şunları söyledi:

“Biz çok fazla literatür taraması yaptık. Daha önce yapılan çalışmaları da inceledik. Gördük ki biyoplastik üretiminde gıda olarak tüketilen mısır, pirinç, buğday gibi materyaller kullanılıyor ve bunlar sürdürülebilir değil. Meşe ağacı palamudunu Türkiye'de yaygın bulunduğu için tercih ettik. Meşe palamudunu ilk defa bir çizgi filmde sincaplar yerken görmüştüm ama asla bunu bir projede kullanıp bir biyoplastik üretip beni Antarktika’ya getireceğini düşünmezdim.”

“Projeyi başarıyla gerçekleştirdik”

Antarktika’da deneyiminden de bahseden Lise Öğrencisi Yılmaz, “Farklı ülkelerin bilim üslerine laboratuvarlarını ziyaret ettik, oradaki bilim insanlarının projelerini dinledik. Türk bilim insanlarımızın projelerini de dinledik, biz de onlara anlattık. Orada projemizi başarıyla gerçekleştirme fırsatı bulduk.” dedi.

“Bembeyaz bir kıta bekliyorduk”

Yılmaz, Antarktika’da küresel ısınmanın etkilerini gördüklerini ifade ederek “Bembeyaz bir kıta bekliyorduk ama öyle değildi küresel ısınmadan dolayı. Penguen kolonileri bekliyorduk, kolonilerde bir azalma varmış, penguenler daha güneye göç etmişler. Bizden binlerce kilometre uzakta yaşayan canlılara verdiğimiz zararı somut olarak gözlemledik. Bu yüzden ben daha çok çalışacağımızı, onları kurtarmak için daha yeni projeler üreteceğimizi düşünüyorum.” diye konuştu.

TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü Müdürü ve 7. Ulusal Antarktika Bilim Seferi Koordinatörü Prof. Dr. Burcu Özsoy da seferi başarıyla sonuçlandırdıklarını anlatarak şöyle devam etti:

“Türkiye'den çıkıp Güney Amerika'ya geçiş yaptık. Akabinde de Antarktika’ya vararak evimize intikal ettik. Planladığımız üs ziyaretlerimiz vardı. Üs ziyaretlerimizi gerçekleştirdik. Hem ziyaretlerimizi gerçekleştirmek hem de TÜBİTAK Kutup Araştırmaları Yarışması’nda birinci olan öğrencilerimizin bu işlerdeki laboratuvarları ziyaret etme ve bilim insanları ile tanışma şansları oldu.”