Beijing’de aynı gün iki ülkenin dışişleri bakanlarının katılımıyla düzenlenen 6. Çin-Avustralya Diplomatik ve Stratejik Diaylogu’nda ikili ilişkinin iyileştirilmesi hakkında birçok konuda fikir birliğine varıldı.

Bu, Çin ve Avustralya’nın ikili ilişkileri iyileştirerek geliştirmek için gösterdiği son çabaların bir sonucu.

Geçen ay Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping ve Avustralya Başbakanı Anthony Albanese arasında Bali adasında gerçekleştirilen görüşmede, ikili ilişkinin iyileştirilmesi için istikamet çizilmişti. Bunun ardından, Avustralya Dışişleri Bakanı aradan üç sene geçtikten sonra tekrar Çin’i ziyaret ederek dört seneden fazla süredir askıya alınmış Çin-Avustralya Diplomatik ve Stratejik Diaylogu’nu yeniden başlattı.

Hem Çin hem Avustralya, Asya-Pasifik bölgesindeki önemli ülkelerdir. Çin ile Avustralya arasında diplomatik ilişkiler 1972 yılında kuruldu. İkili ilişkiler 2014 yılında kapsamlı stratejik ortaklığı seviyesine yükseltildi. 2015 yılında Çin-Avustralya Serbest Ticaret Anlaşması yürürlüğe girdi. Çin, Avustralya’nın en büyük ticaret ortağıydı. Çinli öğrenciler Avustralya’daki en büyük yabancı öğrenci topluluğuydu.

Ancak geçtiğimiz birkaç sene boyunca, ABD’nin büyük ülkeler arasında giriştiği rekabet nedeniyle, Avustralya’da bazı siyasetçiler Çin’le karşılıklı yarara dayalı ortak kazanç ve dostane iş birliği politikasından vazgeçip, ABD’yi takip ederek Çin’e baskı uygulamaya başladı. Bu siyasetçilerin dar görüşleri ve yanlış girişimleri, Çin ile Avustralya arasındaki ilişkinin tarihte eşi görülmemiş zor bir duruma düşmesine yol açtı.

Mayıs ayında Avustralya yeni yönetimi iktidara geldikten sonra, Çin’le ilişkileri geliştirme niyetini gösterdi. Avustralya toplumunun çeşitli çevreleri de bu konuda desteklerini ortaya koydu. Çin, bu gelişmeye olumlu karşılık verdi. Çin-Avustralya ilişkisinde iyileşme fırsatı ortaya çıktı.

Bu bağlamda Çin, karşılıklı saygı gösterilmesi, ortak noktalar arayışında bulunulurken farklılıkların bir kenara bırakılması ve karşılıklı yarara dayalı ortak kazancın gerçekleştirilmesi gibi öneriler ileri sürdü.

50 yıl önce yayımlanan Çin-Avustralya Diplomatik İlişkilerin Kurulması Bildirisi’nde iki ülke hükümetlerinin egemenliğe ve toprak bütünlüğüne saygı, birbirine saldırmazlık, birbirinin içişlerine karışmama, eşitlik, karşılıklı yarar ve barış içinde bir arada yaşama ilkeleri temelinde iki ülke arasındaki diplomatik, dostane ve iş birliğine dayalı ilişkilerin geliştirilmesini kabul ettiği kaydedildi.

İkili diplomatik ilişkilerin 50 yıllık gelişme sürecinin gözden geçirilirken, Çin-Avustralya ilişkilerinin sorunsuz gelişmesinin yukarıda belirtilen ilkelere bağlılıktan kaynaklandığını, ikili ilişkilerde yaşanan zorlukların, yukarıda belirtilen ilkelerin ihlal edilmesinden kaynaklandığını fark etmek zor değildir.

Çin ile Avustralya arasında tarihi anlaşmazlıklar ve temel çıkar çatışmaları bulunmuyor. Uluslararası durumda ne gibi değişiklikler olursa olsun, iki taraf asıl niyetine bağlı kaldığı sürece Çin-Avustralya ilişkileri yolunu kaybetmeyecektir. Avustralya tarafı, ikili ilişkilerin istikrarlı gelişmesini ilerletmenin yanı sıra, Tek Çin politikasını izlemeye devam edeceğine, iki ülke arasındaki anlaşmazlıkları uygun bir şekilde çözeceğine işaret etti.

Avustralya, ilgili tutumunu yerine getirerek, Xinjiang, Hong Kong, insan hakları sorunlarında Çin’in içişlerine karışmamaya özen göstermeli, iki taraf arasında karşılıklı güvenin yeniden oluşturulmasına uygun koşullar yaratmalıdır.

Günümüz dünya, yeni çalkantılı bir değişim dönemine girdi. Bazı ülkelerin Asya-Pasifik bölgesinde çatışmalar yaratırken bloklar arasındaki zıtlaşmayı kışkırtması, bölgedeki barış ve kalkınma için ciddi tehditler oluşturuyor. Avustralya, stratejik rasyonaliteyi sürdürüp, kendi çıkarları pahasına başka ülkelerin aleti olmamalı. Çin ve Avustralya, kendi avantajlarını geliştirerek, bölgeye yararlı daha fazla iş birliği yürütebilir.

Çin-Avustralya Diplomatik ve Stratejik Diyalogu’nda yayımlanan ortak bildiride ikili ilişkiler, ekonomi ve ticaret, bölgesel ve uluslararası meselelerde diyalog ve iletişimin yeniden başlatılacağı kaydedildi. Bu, Çin-Avustralya ilişkilerinin normalleşmesi için olumlu bir sinyaldir.

Çin-Avustralya ilişkileri hâlâ meydan okumalarla karşı karşıya bulunuyor. İki taraf, diplomatik ilişkilerin kurulmasının 50. yıldönümü fırsatından yararlanarak, iki ülke liderleri arasında sağlanan fikir birliğini yerine getirmeli ve ikili ilişkilerin düzeltilmesini ve geliştirilmesini ilerletmeli.

Sağlıklı ve istikrarlı Çin-Avustralya ilişkileri, iki ülke halklarının temel çıkarlarına uygun olduğu gibi, Asya-Pasifik bölgesi ve dünyanın barışı, istikrarı ve refahının sağlanmasına da katkıda bulunuyor.

Kaynak: Çin Uluslararası Radyosu-CRI Haber Merkezi