Fed yetkililerinin faiz konusundaki açıklamalarının takip edildiği haftanın ilk işlem gününde ABD borsaları geçen hafta yaşanan sert yükselişin ardından kar satışları ile karşılaştı. Bu sabah ise vadelilerin artıda seyrettiğini izliyoruz. Diğer yandan, özellikle Ons Altın'da alım iştahının sürmesi, Fed'e yönelik daha yavaş faiz artırım beklentilerinin piyasalarda karşılık bulmaya devam ettiğini gösteriyor ve bu sabah Asya'da zayıf gelen verilere rağmen borsaların yükseliş eğilimi göstermesi de küresel risk algısı açısından destekleyici bir unsur olarak duruyor. ABD Başkanı Joe Biden ile Çin Devlet Başkanı Şi'nin görüşmesinde ılımlı mesajların verilmesi halihazırda iyi bir ivme yakalayan teknoloji hisselerini destekliyor. MSCI Asya Pasifik endeksi de yaklaşık %1,3 primli. Tekrar yukarı yönlü bir ivme yakalayan ve dün %2,57 oranında yükseliş kaydeden BIST100 endeksi de güne %0,5 civarında alıcılı bir görüntüyle başlayabilir. Yurtiçi yerleşiklerin borsaya devam eden ilgisi ile birlikte endekste yükseliş eğilimi sürebilir. Olası yükselişlerde 4.650 bölgesi hedef olarak duruyor.
MAKROEKONOMİ
Euro Bölgesi'nde eylül ayı sanayi üretiminin aylık bazda artış hızı %2'den %0,9'a yavaşladı. Ancak sanayi üretiminde, özellikle dayanıksız tüketim malları üretiminin desteğiyle aylık bazda artış gözlense de, Avrupa'daki enerji krizinin kış aylarında yoğunlaşmasıyla ve ECB'nin faiz artışlarına devam etmesiyle sıkılaşan finansal koşullarla birlikte sanayi üretiminin önümüzdeki aylarda baskı altında kalması beklenebilir.
Yurt dışında bugün veri takvimine bakıldığında,
ABD tarafında, TSİ 16.30'da ekim ayına ilişkin ÜFE verisi açıklanacak. Ekimde manşet ÜFE'nin aylık bazda artış hızının bir önceki aya benzer şekilde %0,4 seviyesinde gerçekleşmesi ve yıllık bazda %8,5'ten %8,4 seviyesine hafif gerilemesi beklenmekte. Çekirdek ÜFE'nin ise aylık bazda artış hızının bir önceki aya benzer şekilde %0,3 seviyesinde gelmesi ve yıllık bazda %7,2 seviyesinde yatay seyretmesi beklenmekte. Son yayınlanan ekim ayı PMI raporları da, girdi ve ürün satış fiyatlarının artış hızlarının yavaşlayarak fiyat baskılarının daha ılımlı hale geldiğine ve tedarik zinciri baskılarının hafiflediğine işaret etmişti. Geçen hafta ise ekim ayı TÜFE verileri de beklentilerin altında gelmişti. Özellikle son açıklanan ekim ayı istihdam piyasası verilerinin karışık bir görünüm sunmasının ardından, geçen hafta beklentilerin açıklanan enflasyon verilerinin etkisiyle, piyasalarda Fed'in agresif faiz artırımlarını yavaşlatacağına yönelik beklentiler artarken, Banka'nın gelecek ayki toplantısında faizleri 75 baz puan yerine büyük oranda 50 baz puan artırması beklenmekte. Bu kapsamda, bugün açıklanacak ÜFE verisinin ardından gelecek ayki enflasyon ve istihdam piyasası verileri, Fed'in aralık ayı toplantısı öncesinde faiz artış hızına ve faiz patikasına yön vermesi açısından dikkatle takip edilecektir.
Bunun yanında, ABD'de imalat sanayinin gidişatına ilişkin sinyal verecek olan New York Fed Empire State imalat sanayi endeksi kasım ayı verisi de TSİ 16.30'da izlenecek. Endeks, ekim ayında, -1,5 seviyesinden -9,1 seviyesine gerileyerek beklentilerin üzerinde düşüş sergilemişti ve daralma bölgesindeki seyrini sürdürmüştü. Son üç aydır daralma bölgesinde seyreden endeks, imalat sanayine ilişkin zayıflama sinyali vermişti. Öte yandan, alt endekslerden gelecekteki iş koşulları endeksinin 10 puan düşüşle -1,8'e gerilemesi, firmaların önümüzdeki altı ay içinde koşulların iyileşmesini beklemediğine işaret etmişti. Kasım ayında da endeksin negatif bölgedeki seyrini sürdürmesi bekleniyor.
Ayrıca TSİ 17'de Philadelphia Fed Başkanı Harker'ın ve Fed Yönetim Kurulu Üyesi Cook'un konuşmaları, Fed'in para politikasına ve faiz artışlarının hızına yönelik olası yeni sinyaller bakımından yakından takip edilecek.
Diğer yandan, Euro Bölgesi ekonomisinin yılın üçüncü çeyreğine ilişkin revize büyüme verisi TSİ 13'te açıklanacak. Bölge ekonomisi çeyreklik bazda birinci çeyrekte %0,6 ve ikinci çeyrekte %0,8 oranında büyüme kaydetmesinin ardından, üçüncü çeyrekte büyüme hızı %0,2 seviyesine yavaşlamıştı, beklentiler ise çeyreklik bazda %0 büyümeyle durağan seyretmesi yönündeydi. Yıllık bazda büyüme hızı ise %4,3'ten %2,1'e yavaşlayarak beklentilerden daha sınırlı yavaşlama kaydetmişti. Bölge ekonomisi yılın ilk üç çeyreğinde ılımlı büyüme kaydetse de, PMI'lar, yatırımcı ve tüketici güveni gibi öncü göstergeler, bölgede büyümenin baskı altında kalacağına işaret etmekte. Nitekim, IMF de bölge ekonomisinin yıllık bazda bu yıl %3,1 oranında büyümesinin ardından gelecek yıl özellikle Almanya ve İtalya ekonomilerindeki daralmaların etkisiyle büyümenin %0,5 seviyesine yavaşlamasını tahmin etmekte.
Bunun yanında, Almanya'da ekonominin seyrine ve gelecek döneme ışık tutacak olan kasım ayı ZEW cari koşullar ve beklentiler endeksleri TSİ 13'te açıklanacak. Devam eden Rusya ve Ukrayna savaşının etkileri, artan enflasyonist baskılar, ECB'nin para politikasında sıkılaştırma adımlarına devam etmesi, Euro Bölgesi'nde artan resesyon endişeleri ve Rusya kaynaklı enerji arzı güvenliğine yönelik artan endişelerin etkisiyle endekslerde negatif bölgedeki zayıf seyrin sürmesi beklenmekte. Almanya'da öncesinde açıklanan ve imalat, inşaat, toptan ve perakende ticaret sektörlerinde faaliyet gösteren firmaların, ekonomide mevcut ve gelecek 6 aylık döneme yönelik değerlendirmelerini yansıtan IFO iş dünyası endeksi ekim ayında, Mayıs 2020'den bu yana en düşük seviyelerdeki seyrini sürdürmüştü.
Ayrıca küresel dış ticaretin görünümüne yönelik de sinyal verecek olan Euro Bölgesi eylül ayı dış ticaret dengesi verisi TSİ 13'te takip edilecek. Euro Bölgesi'nde dış ticaret dengesi, küresel çapta gözlenen yavaşlamanın yanında, Rusya ve Ukrayna arasında devam eden savaş ve Avrupa'da enerji tedarikine ilişkin artan endişelerle enerji fiyatlarının yüksek seyretmesi nedeniyle enerji ithalatındaki artışın etkisiyle son 10 aydır açık vermekte.
Ayrıca dünyanın en büyük 20 ekonomisini bir araya getiren G-20 Liderler Zirvesi Endonezya'nın Bali şehrinde bugün başlayacak ve yarın da sürecek. Bu yılki liderler zirvesinin açıklanan gündeminde, küresel sağlık mimarisi, sürdürülebilir enerji dönüşümü ve dijital dönüşüm konuları bulunuyor. G-20 Liderler Zirvesi'ne katılmayacak tek lider, Rusya Devlet Başkanı Putin olmakta, bu kapsamda Rusya'yı, Dışişleri Bakanı Lavrov'un başkanlık ettiği heyetin temsil etmesi beklenmekte. Ülkesi G-20 üyesi olmamasına karşın Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy'nin de zirveye online olarak katılması bekleniyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan da, G-20 Liderler Zirvesi'ne katılacak ve Erdoğan'ın zirvede devlet ve hükümet başkanlarıyla görüşmeler gerçekleştirmesi bekleniyor.
Yurt içinde ise, bugün Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından ekim ayı Merkezi Yönetim bütçe dengesi verileri TSİ 11'de yayınlanacak. Bütçe dengesi, eylül ayında 78,6 milyar TL açık vermişti, yılın ilk 8 aylık döneminde ekonomik aktivitenin ve enflasyonist ortamın da desteğiyle gelirlerdeki güçlü artış sayesinde gerçekleşen 33,1 milyar TL bütçe fazlası eylül ayı ile birlikte ilk 9 ayda 45,5 milyar TL açığa dönmüştü. Eylül başında paylaşılan OVP'ye göre bu sene bütçe açığının 461 milyar TL (milli gelirin %3,4'ü) olması beklenmekte. Bu da yılın geri kalan 3 aylık döneminde 415,7 milyar TL ile yüksek bir bütçe açığı beklentisini yansıtmaktaydı. 12 aylık kümülatif bütçe açığı ise 130,9 milyar TL'den 185,9 milyar TL'ye yükselmişti ve bütçe açığı/GSYH* oranı da %1,3'ten %1,8'e yükselerek 2022 yılı ortalaması olan %1,4'ün üzerine çıkmıştı. (*GSYH için 2022 yılı 2. çeyrek gerçekleşme verisini dikkate almaktayız.). Öncesinde açıklanan Hazine nakit dengesi ekim ayında aylık 72,2 milyar TL açık verdi ve yılın geri kalanında bütçe açığındaki marjinal artış beklentisiyle uyumlu görünüm sergiledi, bu kapsamda ekimde bütçenin açık vermesi beklenmekte.
Ayrıca TÜİK tarafından tarım ürünleri üretici fiyat endeksi verisi TSİ 10'da yayınlanacak. Tarım ürünleri üretici fiyat endeksi, ağustos ayında aylık %4,34 gerilemesinin ardından eylül ayında %7,14 artış kaydetmişti, yıllık bazda ise artış hızı %142,42'den %156'ya yükselmişti.
ŞİRKET HABERLERİ
Aselsan (ASELS, Nötr): Şirket'in %44,44 oranında ortak olduğu, ayrıca %35,56'sı T.C. Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi Başkanlığı'na, %4,22'si Marmara Üniversitesi'ne, %4,22'si İstanbul Üniversitesi'ne, %7,33'ü İbn Haldun Üniversitesi'ne ve %4,22'si Bilişim Vadisi Teknopark Yönetici A.Ş.'ye ait olmak üzere "İstanbul Finans ve Teknoloji Üssü Anonim Şirketi" ünvanlı şirket kurulmuştur. Şirketin sermayesi 45mn TL olup, kuruluşu tescil edilmiştir.
Global Yatırım Holding (GLYHO, Sınırlı Pozitif): Şirketin dolaylı bağlı ortaklığı Global Ports Holding Plc ("GPH") İngiliz Kolumbiyası, Kanada'da bulunan Prince Rupert limanının kruvaziyer operasyonlarının 10 yıl süre ile (10 yıl uzatma opsiyonu ile) işletilmesine ilişkin olarak Prince Rupert liman başkanlığı ile imtiyaz sözleşmesi imzalanmıştır.
Karsan (KARSN, Sınırlı Pozitif): Karsan ile Endonezya'nın köklü firmalarından CREDO GROUP şirketi SCHACMINDO arasında, Endonezya'daki elektrikli minibüs ve otobüs dönüşümüne yönelik ihracat ve SKD tipi (yarı demonte) üretim aşamalarını içeren işbirliği için mutabakat anlaşması imzalanmıştır. Taraflarca nihai anlaşmaya varılması durumunda Endonezya'daki önemli şehirlerde toplu taşıma araçlarının elektrikli araç dönüşümünün bu işbirliği çerçevesinde önemli rol oynaması hedeflenmektedir. KARSN hisseleri dün %9,98 yükseliş kaydetmiştir.
Petkim (PETKM, Nötr): 07.09.2022 tarihli Özel Durum Açıklamasında belirtilen, üretim kompleksinde her 4 yılda bir yapılan büyük bakım tamamlanmış ve bu kapsamdaki duruşlar sona ermiştir.
Smart Güneş Enerjisi Teknolojileri (SMRTG, Nötr): Şirket, yeşil mobilite faaliyetlerini yürütmek üzere İstanbul'da Smart Solargize Yeşil Mobilite A.Ş. ünvanlı, 5mn TL sermaye ile yeni şirket kurulmasına ve yeni kurulacak şirketin sermayesine % 100 oranında sermaye payı ile iştirak edilerek tüzel kişi ortak olunmasına karar vermiştir.
SEKTÖR HABERLERİ
Borsa İstanbul: SPK kararı uyarınca devreye alınan Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi (VBTS) kapsamında YEOTK.E payları 15/11/2022 tarihli işlemlerden (seans başından) 14/12/2022 tarihli işlemlere (seans sonuna) kadar emir paketi tedbiri ile işlem görecektir. Emir paketi tedbiri, "piyasa emri ve piyasadan limite emir girişinin kısıtlanması", "emir iptalinin, emir miktar azaltımı ile emir fiyat kötüleştirmesinin yasaklanması" ve "emir toplama bilgi yayınının kısıtlanması" uygulamalarını kapsamaktadır. İlgili payda halihazırda uygulanmakta olan ve VBTS kapsamında önceki aşamalarda tanımlanan tedbirler de (açığa satış ve kredili işlem yasağı ile brüt takas tedbirleri) emir paketi tedbirlerinin uygulandığı süre boyunca devam edecektir.
Diğer yandan, VBTS kapsamında IHEVA.E, MAALT.E ve MNDRS.E payları 15/11/2022 tarihli işlemlerden (seans başından) 14/12/2022 tarihli işlemlere (seans sonuna) kadar açığa satışa ve kredili işlemlere konu edilemeyecektir.
Not: VBTS kapsamında getirilen tedbirler, payın işlem gördüğü pazarın/platformun işlem kuralları, pazar değişimi veya diğer nedenlerle uygulanan işlem esaslarından ayrı olarak değerlendirilir. Buna göre VBTS tedbirleri diğer düzenlemeler veya kararlarla uygulamaya alınan işlem esaslarının geçerlilik süresinden ayrı olarak tedbir süresinin sonuna kadar uygulanmaya devam eder.
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
Akdeniz Yatırım Holding (AKYHO): Şirketin %100 bağlı ortaklığı Salda Tarım ve Hayvancılık A.Ş ne ait, Edirne İli Lalapaşa İlçesindeki 77.314,18 m2 arazi 5,3mn TL bedel ile satılmıştır.
Mia Teknoloji (MIATK): MİA Teknoloji, Amerika Birleşik Devletleri'nin Nevada Eyaleti'nde bulunan METATIATIVE LLC firmasının kuruluşunda %29 ortaklık pay sahibi ile yer almıştır. Firmanın faaliyet alanları; metaverse teknolojileri, bilim ve teknoloji yönetim sistemleri, blokzincir ve NFT, genişletilmiş gerçeklik teknolojileri, bulut teknolojisi, tasarım ve simülasyon projeleri, teknik ve yönetimsel danışmanlık servisleri, teknoloji alanında çeşitli yatırım alanları oluşturma olarak belirlenmiştir. Şirketin yatırım yapmayı planladığı alanlar ve projeler kapsamındaki gelişmeler kamuoyuyla paylaşılacaktır.
Yeo Teknoloji (YEOTK): Yönetim Kurulu'nun 14.11.2022 tarihinde aldığı karara istinaden, Romanya'da iş geliştirme faaliyetlerinde bulunmak ve faaliyet alanında daha aktif şekilde yer almak için Romanya'da %100 bağlı ortaklık şeklinde yeni bir şirket kurulmasına ve kuruluş işlemlerinin başlatılmasına karar verilmiştir.
FAİZ PİYASALARI
Pazartesi günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %10,50 seviyesinde yatay seyretti. TCMB dün 22 milyar TL'lik (%10,50'den, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı. Toplam fonlama tutarı ise repo ihaleleri kaynaklı 123 milyar TL oldu.
Yurt içi tahvil piyasasında, dün verim eğrisi genelinde faizlerde düşüşler görüldü. Bu kapsamda, günlük bazda kısa vadeli tarafta 35 baz puana yaklaşan düşüşler gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta 80 baz puana varan düşüşler görüldü.
GÜNLÜK ÖZET PİYASA VERİLERİ
Kaynak Ziraat Yatırım